همه چیز درباره تاب‌آوری اجتماعی: تعریف، اهمیت، عوامل و راهکارها

در دنیایی که هر روز با بحران های جدیدی روبرو می شویم، از بلایای طبیعی گرفته تا ناآرامی های اجتماعی و همه گیری های جهانی، تنها جوامعی می توانند پایدار بمانند که مهارت تاب آوری را در خود نهادینه کرده باشند. اما برخلاف تصور رایج، تاب آوری فقط یک ویژگی فردی نیست. چیزی به نام تاب آوری اجتماعی وجود دارد؛ قابلیتی که جوامع را در برابر فشارها، بحران ها و تغییرات شدید حفظ می کند و حتی باعث رشد و سازگاری آن ها می شود.

تاب آوری اجتماعی، مانند یک چسب پنهان، افراد، نهادها و ارزش های یک جامعه را به هم پیوند می دهد. وقتی مردم احساس تعلق، اعتماد و همبستگی داشته باشند، بهتر می توانند با بحران ها مقابله کنند. این مقاله با تکیه بر یافته های علمی و مثال های کاربردی، نگاهی دقیق به مفهوم، اهمیت و راه های تقویت تاب آوری اجتماعی خواهد انداخت؛ مفهومی که بیش از هر زمان دیگری برای بقای جوامع مدرن حیاتی شده است.

تاب آوری اجتماعی چیست و چه اهمیتی دارد؟

تاب آوری اجتماعی به توانایی یک جامعه برای مقابله، سازگاری و بازسازی پس از تجربه بحران ها یا فشارهای اجتماعی، اقتصادی و محیطی گفته می شود. برخلاف تاب آوری فردی که بر ظرفیت درونی شخص متمرکز است، تاب آوری اجتماعی بر روابط میان فردی، ساختارهای اجتماعی، نهادها و منابع جمعی تأکید دارد. جامعه ای که تاب آوری دارد، نه تنها در مواجهه با مشکلات دچار فروپاشی نمی شود، بلکه از دل بحران، قوی تر و منسجم تر بیرون می آید.

اهمیت تاب آوری اجتماعی در دنیای امروز انکارناپذیر است. با افزایش نابرابری، بحران های اقلیمی، بیماری های فراگیر و تحولات جمعیتی، جوامع نیاز دارند تا سریع تر، هماهنگ تر و آگاهانه تر واکنش نشان دهند. تاب آوری اجتماعی چیست؟ این سؤال امروزه کلید درک بقای فرهنگی، اقتصادی و انسانی در مقیاس گسترده تر است. به گزارش منتشر شده در Community Resilience Report، جوامعی که از سطح بالای مشارکت مردمی، اعتماد و زیرساخت های حمایتی برخوردارند، عملکرد بهتری در برابر بحران های بزرگ از خود نشان داده اند.

دوره رشد شخصیتی به افراد می آموزند چگونه از درون قوی تر شوند، مهارت های بین فردی خود را ارتقاء دهند و در موقعیت های دشوار انعطاف پذیرتر عمل کنند. این دوره پایه ای محکم برای توسعه فردی و اجتماعی فراهم می کند.

 

تاب آوری اجتماعی با تاب آوری فردی چه تفاوتی دارند؟

در نگاه اول ممکن است به نظر برسد که تاب آوری اجتماعی صرفاً بازتابی از مجموعه ای از افراد تاب آور است؛ اما حقیقت این است که این دو مفهوم گرچه مرتبط اند، اما کاملاً یکسان نیستند. تاب آوری فردی به توانایی هر فرد برای بازگشت از موقعیت های دشوار، حفظ سلامت روان و ادامه مسیر زندگی اشاره دارد، در حالی که تاب آوری اجتماعی به ظرفیت کل جامعه برای بازیابی، تطبیق و تحول جمعی در مواجهه با بحران ها گفته می شود.

یکی از تفاوت های کلیدی این دو، در منبع اصلی قدرت آن هاست. تاب آوری فردی معمولاً ریشه در مهارت های روان شناختی، شخصیت و تجربه های شخصی دارد. اما تاب آوری اجتماعی، وابسته به ساختارها، شبکه های ارتباطی، سطح مشارکت مدنی و سرمایه اجتماعی یک جامعه است. به عنوان مثال، فردی ممکن است از نظر فردی تاب آور باشد، اما در جامعه ای زندگی کند که فاقد حمایت اجتماعی، اعتماد عمومی یا زیرساخت های هماهنگ است؛ در این صورت، امکان تاب آوری اجتماعی او به شدت تضعیف می شود.

برای اطلاعات تکمیلی اینجا کلیک کنید:تاب‌آوری چیست و چگونه آن را تقویت کنیم؟ + انواع و مؤلفه‌ها

طبق گزارش World Health Organization در زمینه آمادگی اجتماعی در برابر بحران ها، افزایش سطح آگاهی جمعی، تقویت اعتماد متقابل و حمایت از گروه های آسیب پذیر، نقش حیاتی در شکل گیری تاب آوری اجتماعی دارد.

 

چه عواملی بر شکل گیری تاب آوری اجتماعی موثرند؟

تاب آوری اجتماعی پدیده ای پیچیده و چند لایه است که به سادگی ایجاد نمی شود. این ویژگی نیازمند زیرساخت هایی است که در طول زمان و از طریق تعاملات فردی، نهادهای اجتماعی و سیاست های عمومی شکل می گیرد. جوامعی که به سطح بالایی از تاب آوری اجتماعی دست یافته اند، معمولاً دارای ویژگی های مشترکی هستند که پایه های همبستگی و بازسازی جمعی را تقویت می کنند.

از جمله مهمترین عوامل موثر در تاب آوری اجتماعی می توان به سرمایه اجتماعی، اعتماد عمومی، مشارکت مدنی، آموزش و زیرساخت های حمایتی اشاره کرد. این عناصر به جامعه امکان می دهند تا در مواقع بحرانی، نه تنها به سرعت واکنش نشان دهد بلکه با کمترین آسیب، مسیر بازسازی را آغاز کند. در ادامه به بررسی جزئی تر این عوامل کلیدی می پردازیم.

نقش سرمایه اجتماعی در افزایش تاب آوری

سرمایه اجتماعی به روابط، شبکه ها و اعتماد متقابل میان اعضای یک جامعه اشاره دارد. زمانی که افراد احساس کنند بخشی از یک شبکه حامی هستند، تمایل بیشتری به همکاری و کمک رسانی در شرایط بحرانی خواهند داشت. وجود گروه های محلی فعال، انجمن های مردمی و مشارکت داوطلبانه، همه از نشانه های سرمایه اجتماعی بالاست. این سرمایه نامرئی، در بحران هایی مانند زلزله یا پاندمی، نقشی حیاتی در همبستگی و بازسازی ایفا می کند.

تأثیر اعتماد عمومی بر انسجام اجتماعی

اعتماد، یکی از ستون های اصلی تاب آوری اجتماعی است. وقتی مردم به دولت، رسانه ها، نهادهای مدنی و حتی همسایگان خود اعتماد دارند، راحت تر می توانند اطلاعات را بپذیرند، دستورالعمل ها را اجرا کنند و برای اقدام جمعی متحد شوند. در شرایط بحران، نبود اعتماد می تواند حتی از خود بحران مخرب تر باشد و واکنش های اجتماعی را فلج کند.

نقش مشارکت مدنی و احساس تعلق در جامعه

جوامعی که افراد در آن ها حس می کنند صدایشان شنیده می شود و در تصمیم گیری ها نقش دارند، از نظر تاب آوری عملکرد بسیار بهتری دارند. مشارکت فعال در فعالیت های اجتماعی، حضور در رای گیری ها، داوطلب شدن در برنامه های محلی و حتی اظهار نظر در شبکه های اجتماعی، همه نشانه هایی از احساس تعلق و مشارکت مدنی هستند. این حس تعلق، یکی از قوی ترین انگیزه های مقابله جمعی با بحران هاست.

اهمیت آموزش و آگاهی در توسعه تاب آوری

آموزش منظم، مستمر و فراگیر، یکی از مهمترین ابزارهای توسعه تاب آوری اجتماعی است. آموزش هایی که مهارت های مدیریت بحران، کار تیمی، همدلی، تفکر انتقادی و برنامه ریزی را در مدارس، رسانه ها و جوامع ترویج دهند، می توانند سطح آمادگی عمومی را به شکل چشمگیری افزایش دهند. در گزارش BCR Policy and Advocacy Guide تأکید شده که تاب آوری موثر نیازمند برنامه ریزی آموزشی هدفمند در تمام سطوح جامعه است.

با مطالعه این بخش، مفاهیم بیشتری رو خواهید آموخت:تفکر انتقادی چیست؟ اهمیت، کاربرد، روش تقویت و موانع

تاب آوری اجتماعی در برابر بحران ها چه واکنشی نشان می دهد؟

زمانی که یک بحران ناگهانی مانند بلایای طبیعی، بیماری های واگیردار یا ناآرامی های اجتماعی رخ می دهد، واکنش جامعه می تواند نمایانگر میزان تاب آوری اجتماعی آن باشد. جوامع تاب آور در این مواقع نه تنها سریعتر واکنش نشان می دهند، بلکه با حفظ انسجام اجتماعی، مسیر بازسازی و بازگشت به وضعیت پایدار را نیز تسهیل می کنند.

این واکنش ها، ترکیبی از اقدامات هماهنگ، حمایت های مردمی، و اعتماد عمومی به نهادهای مسئول است. آنچه تفاوت ایجاد می کند، آمادگی روانی و ساختاری جامعه در برابر چالش هاست. جوامعی که قبل از بحران سرمایه اجتماعی و انسجام درونی بالاتری دارند، در برابر بحران نیز عملکرد مؤثر تری خواهند داشت.

نقش شبکه های حمایتی در زمان بحران

یکی از اولین نمودهای تاب آوری اجتماعی، شکل گیری و گسترش شبکه های حمایتی است. این شبکه ها، شامل خانواده ها، گروه های محلی، سازمان های داوطلب و نهادهای مذهبی می شوند که در لحظات بحران نقش مهمی در توزیع منابع، مراقبت از آسیب دیدگان و ایجاد احساس همبستگی ایفا می کنند. بر اساس گزارش Community Resilience Report، جوامعی که ساختارهای حمایتی غیررسمی فعالی داشته اند، موفق تر توانسته اند در برابر بلایای طبیعی ایستادگی کنند.

تأثیر رهبری محلی بر مدیریت بحران

رهبری محلی مؤثر یکی از عوامل کلیدی در تقویت واکنش اجتماعی است. رهبران محلی که مورد اعتماد مردم هستند، می توانند پیام های اضطراری را بهتر منتقل کنند، منابع را به درستی تخصیص دهند و هماهنگی بین نهادهای مختلف را افزایش دهند. در گزارش سازمان جهانی بهداشت تأکید شده است که وجود مدیریت شفاف و پاسخگو در سطح محلی باعث افزایش تبعیت شهروندان از راهبردهای مقابله با بحران می شود.

بررسی تجربیات جوامع تاب آور در بلایای طبیعی

مطالعات انجام شده در نشان می دهند که کشورهایی مانند نیوزلند و ژاپن به دلیل مشارکت فعال شهروندان، آموزش های آمادگی در برابر بحران، و سرمایه گذاری روی شبکه های اجتماعی توانسته اند در برابر زلزله، سونامی و همه گیری ها تاب آوری بالایی از خود نشان دهند. این جوامع نشان داده اند که موفقیت در بحران، بیشتر از آنکه به منابع مالی وابسته باشد، به کیفیت روابط اجتماعی و میزان مشارکت مردمی بستگی دارد.

 

چگونه می توان تاب آوری اجتماعی را تقویت کرد؟

تاب آوری اجتماعی پدیده ای ایستا نیست، بلکه قابلیتی پویا و تقویت پذیر است که با سیاست گذاری صحیح، آموزش، مشارکت اجتماعی و توسعه عدالت اجتماعی می توان آن را ارتقا داد. اگرچه بسیاری از عوامل مؤثر بر تاب آوری، ریشه در ساختارهای کلان و تاریخی دارند، اما اقدامات هدفمند در سطح محلی و ملی می توانند تاثیر قابل توجهی در بهبود آن داشته باشند. بر اساس یافته ها و راهنمای سازمان جهانی بهداشت، تقویت تاب آوری اجتماعی نیازمند توجه به ابعاد متنوع فرهنگی، اقتصادی و ارتباطی جامعه است.

افزایش مشارکت شهروندان در امور اجتماعی

یکی از موثرترین راه ها برای بالا بردن تاب آوری اجتماعی، افزایش مشارکت فعالانه شهروندان در تصمیم گیری ها و امور عمومی است. وقتی مردم احساس کنند در فرآیندهای محلی نقش دارند، نه تنها اعتمادشان به نهادها بیشتر می شود، بلکه در شرایط بحران نیز برای کمک و حمایت داوطلب می شوند. شورای محلی، گروه های اجتماعی، کمپین های محله محور و طرح های مشارکتی می توانند به عنوان ابزارهای عملی برای این هدف عمل کنند. 

گسترش عدالت اجتماعی و کاهش تبعیض

تبعیض، نابرابری و بی عدالتی اجتماعی می توانند پیوندهای اجتماعی را تضعیف کرده و جامعه را در برابر بحران ها آسیب پذیرتر کنند. در مقابل، زمانی که عدالت اجتماعی برقرار باشد، افراد مختلف با زمینه های گوناگون فرهنگی، اقتصادی و قومی، احساس تعلق بیشتری خواهند داشت. گزارش WHO اشاره می کند که سیاست های حمایتی از گروه های کم برخوردار، دسترسی عادلانه به خدمات و فرصت های برابر آموزشی و اقتصادی، زیربنای توسعه تاب آوری اجتماعی اند.

آموزش مهارت های تاب آوری در مدارس و جوامع

مهارت های اجتماعی، تاب آوری فردی، گفتگوی سازنده و مدیریت استرس، همگی بر افزایش تاب آوری جمعی تاثیر می گذارند. آموزش این مهارت ها باید از مدارس آغاز شده و در سطح جامعه نیز ادامه یابد. کارگاه های محلی، برنامه های آموزشی خانواده محور، و محتواهای رسانه ای هدفمند می توانند ابزارهایی مؤثر در آموزش مهارت های تاب آوری باشند. به ویژه آموزش به کودکان و نوجوانان در مورد حل تعارض، همدلی، مشارکت مدنی و خودمراقبتی، آینده ای تاب آورتر برای جامعه رقم خواهد زد.

برای آگاهی بیشتر، ادامه‌ی این مقاله رو بخونید:تاب‌آوری در کودکان چیست و چگونه آن را تقویت کنیم؟

ایجاد زیرساخت های حمایتی برای گروه های آسیب پذیر

در شرایط بحران، گروه هایی مانند سالمندان، افراد دارای معلولیت، زنان سرپرست خانوار یا خانواده های کم درآمد نیاز به حمایت بیشتری دارند. ایجاد زیرساخت هایی مانند مراکز امداد محلی، سامانه های هشدار سریع، خطوط ارتباطی موثر و پلتفرم های امدادرسانی می تواند نقش حیاتی در حفظ انسجام اجتماعی داشته باشد. 

 

تاب آوری اجتماعی با چه چالش هایی روبروست؟

با وجود اهمیت بالای تاب آوری اجتماعی، بسیاری از جوامع در مسیر تحقق آن با موانع جدی روبرو هستند. این چالش ها می توانند ساختاری، فرهنگی یا اقتصادی باشند و اغلب ریشه در فرآیندهای بلندمدت دارند. شناخت این موانع، گام نخست برای طراحی راهکارهای عملی در جهت تقویت تاب آوری جمعی است.

گسترش بی اعتمادی و شکاف اجتماعی

بی اعتمادی عمومی نسبت به نهادهای دولتی، رسانه ها و حتی هم نوعان، یکی از بزرگترین موانع تاب آوری اجتماعی است. این بی اعتمادی منجر به کاهش مشارکت شهروندان، گسترش بدبینی، و افزایش قطب بندی اجتماعی می شود. در چنین فضایی، ظرفیت جامعه برای واکنش هماهنگ و حمایتی در بحران ها به شدت کاهش می یابد.

تأثیر فقر و نابرابری اقتصادی بر همبستگی اجتماعی

نابرابری های شدید اقتصادی می توانند پیوندهای اجتماعی را تضعیف کنند. زمانی که بخش هایی از جامعه احساس کنند از منابع و فرصت های اصلی محروم شده اند، حس تعلق کاهش یافته و همبستگی اجتماعی از بین می رود. این شکاف، در زمان بحران می تواند به شکل نافرمانی، خشونت یا بی تفاوتی بروز یابد و تاب آوری اجتماعی را به خطر اندازد.

مهاجرت، تغییرات جمعیتی و چالش های فرهنگی

تغییرات سریع جمعیتی، به ویژه در مناطقی که با موج های مهاجرت مواجه هستند، می توانند تعادل اجتماعی را مختل کنند. تفاوت های فرهنگی، زبانی و مذهبی اگر مدیریت نشوند، به منبع سوءتفاهم و تنش تبدیل می شوند. در این شرایط، انسجام اجتماعی و حس مشترک هویت تضعیف شده و تاب آوری جمعی کاهش پیدا می کند.

در جهان امروز، تاب آوری اجتماعی چه جایگاهی دارد؟

در دنیای پرشتاب و بحرانی امروز، تاب آوری اجتماعی دیگر یک مزیت اختیاری نیست؛ بلکه ضرورتی بنیادین برای بقاء و پیشرفت جوامع به شمار می آید. از پاندمی ها و بحران های زیست محیطی گرفته تا شکاف های دیجیتال و تحولات فرهنگی، همه این عوامل فشار مضاعفی بر ساختارهای اجتماعی وارد کرده اند. در چنین بستری، جوامعی که توانایی سازگاری، همدلی و بازسازی جمعی بالاتری دارند، شانس بیشتری برای عبور موفق از بحران ها خواهند داشت.

تاب آوری اجتماعی در جوامع مدرن و دیجیتال

جوامع امروزی با پیچیدگی های زیادی مواجه هستند؛ از تعاملات مجازی گرفته تا سبک زندگی فردگرایانه. این تحولات اگرچه مزایایی مانند سرعت ارتباط و تنوع دیدگاه ها را به همراه دارند، اما گاهی باعث کاهش پیوندهای عمیق انسانی و همبستگی اجتماعی می شوند. بنابراین در جوامع دیجیتال، تاب آوری اجتماعی نیازمند بازتعریف است؛ باید همزمان با حفظ انسجام سنتی، بتوان از ظرفیت های فضای مجازی نیز برای تقویت شبکه های حمایتی استفاده کرد.

نقش رسانه ها در تقویت یا تضعیف تاب آوری اجتماعی

رسانه ها ابزارهای قدرتمندی برای شکل دهی به افکار عمومی هستند. در مواقع بحران، پوشش رسانه ای می تواند باعث همدلی ملی و بسیج کمک ها شود یا در نقطه مقابل، با انتشار اطلاعات نادرست، به بی اعتمادی و ترس دامن بزند. آنچه اهمیت دارد، مسئولیت پذیری رسانه ها در انتقال اطلاعات دقیق، تقویت گفتگوی سازنده و نمایش الگوهای تاب آورانه است.

تاب آوری در برابر بحران های زیست محیطی و اقتصادی

تغییرات اقلیمی، آلودگی، خشکسالی و نوسانات اقتصادی، چالش هایی هستند که بیش از پیش جوامع را درگیر کرده اند. در چنین شرایطی، تاب آوری اجتماعی به معنای توانایی جامعه در مدیریت منابع، حفظ آرامش روانی، و هماهنگی در اقدامات جمعی است. هرچه سطح آگاهی، مشارکت و انعطاف پذیری جامعه بالاتر باشد، میزان آمادگی آن برای مواجهه با چنین بحران هایی نیز بیشتر خواهد بود.

 برای نکات بیشتر این مقاله رو ببینید:تفکر استراتژیک چیست و چگونه آن را تقویت کنیم؟

چه نمونه هایی از موفقیت در تاب آوری اجتماعی وجود دارد؟

برای درک بهتر کارکرد واقعی تاب آوری اجتماعی، بررسی تجربه کشورهای مختلف می تواند الهام بخش باشد. برخی جوامع در مواجهه با بحران ها، واکنش هایی از خود نشان داده اند که نه تنها باعث بازیابی وضعیت شده بلکه به رشد و تقویت انسجام اجتماعی نیز انجامیده است. این نمونه ها می توانند مسیر عملی برای تقویت تاب آوری در سایر جوامع فراهم کنند.

بررسی تاب آوری اجتماعی در کشورهای اسکاندیناوی

کشورهایی مانند نروژ، سوئد و فنلاند به دلیل سطح بالای سرمایه اجتماعی، اعتماد عمومی، و نظام های رفاه قوی، همواره به عنوان نمونه های موفق در زمینه تاب آوری اجتماعی معرفی می شوند. در این کشورها، شفافیت نهادی، مشارکت مردمی در تصمیم گیری ها، و حمایت از گروه های آسیب پذیر، نقش کلیدی در حفظ انسجام در بحران هایی چون پاندمی کرونا و بحران انرژی ایفا کرده اند.

تجربه تاب آوری اجتماعی در کشور ژاپن

ژاپن بارها با بلایای طبیعی بزرگی مانند زلزله، سونامی و فجایع هسته ای روبرو بوده است. با این حال، آنچه باعث تحسین جهانی شده، رفتار سازمان یافته مردم، حمایت های اجتماعی گسترده و نقش آفرینی موثر دولت و نهادهای محلی در مواجهه با این بحران هاست. نظم فرهنگی، مسئولیت پذیری جمعی، و آمادگی بالا در سطح جامعه، از عوامل اصلی تاب آوری بالای این کشور هستند.

تحلیل واکنش جمعی در بحران های جهانی مانند کووید-۱۹

بحران کرونا آزمونی جهانی برای سنجش میزان تاب آوری اجتماعی بود. کشورهایی که توانستند به سرعت اطلاعات صحیح منتشر کنند، اعتماد عمومی را حفظ کنند و ساختارهای حمایتی قوی تری داشته باشند، عملکرد بسیار بهتری داشتند. این تجربه نشان داد که تاب آوری اجتماعی صرفا به سیاست های کلان محدود نمی شود بلکه به رفتارهای فردی، همبستگی محلی و روحیه مشارکتی نیز وابسته است.

 

آینده تاب آوری اجتماعی به چه سمتی خواهد رفت؟

با تغییرات سریع جهانی، تاب آوری اجتماعی نیز باید از یک مفهوم ایستا به یک فرآیند پویا و رو به رشد تبدیل شود. آینده این مهارت جمعی بستگی به میزان آمادگی جوامع برای پذیرش تحول، استفاده از فناوری و سرمایه گذاری در توسعه انسانی دارد. از آن جا که بحران ها پیچیده تر و چندوجهی تر می شوند، تاب آوری آینده نیازمند نگاه سیستمی و پیش نگرانه است.

پیش بینی نقش فناوری در تاب آوری اجتماعی آینده

فناوری می تواند هم تهدید و هم فرصت برای تاب آوری اجتماعی باشد. از یک سو، سرعت گردش اطلاعات، ابزارهای ارتباطی جدید و دسترسی آسان تر به خدمات، امکان واکنش مؤثرتر به بحران ها را فراهم می کنند. از سوی دیگر، گسترش اخبار جعلی، قطب بندی دیجیتال و اعتیاد به شبکه های اجتماعی ممکن است پیوندهای واقعی انسانی را تضعیف کند. بنابراین استفاده آگاهانه از فناوری، یکی از الزامات تاب آوری آینده خواهد بود.

اهمیت توسعه پایدار در تضمین تاب آوری بلندمدت

هیچ جامعه ای نمی تواند بدون زیرساخت های پایدار و مدیریت منابع منطقی، در برابر بحران ها مقاوم بماند. توسعه پایدار، شامل ابعاد محیط زیستی، اقتصادی و اجتماعی، بستر اصلی ایجاد تاب آوری بلندمدت است. این مفهوم نیازمند تصمیم گیری های آگاهانه، توجه به عدالت بین نسلی و سرمایه گذاری در آموزش، سلامت و محیط زیست است.

لزوم سرمایه گذاری اجتماعی برای نسل های آینده

تاب آوری اجتماعی صرفا حاصل تلاش های کوتاه مدت نیست. برای ساختن جوامعی مقاوم، باید از امروز در آموزش شهروندی، تقویت مشارکت محلی، ایجاد فرصت های برابر و ترویج فرهنگ گفتگو سرمایه گذاری شود. تنها از طریق ایجاد حس تعلق، مسئولیت پذیری و اعتماد متقابل، می توان زیرساخت های تاب آوری را به نسل های آینده منتقل کرد.

جمع بندی

تاب آوری اجتماعی یکی از ستون های حیاتی برای حفظ انسجام، امنیت و پویایی جوامع در دنیای متغیر امروز است. این مفهوم تنها به واکنش در برابر بحران ها محدود نمی شود، بلکه به توانایی جامعه در بازسازی، سازگاری و حتی پیشرفت پس از آسیب ها نیز اشاره دارد. از سرمایه اجتماعی گرفته تا نقش آموزش و عدالت اجتماعی، عوامل متعددی بر قدرت تاب آوری یک جامعه اثر می گذارند. در نهایت، برای ساختن آینده ای پایدارتر و همبسته تر، هر فرد باید بخشی از این فرآیند باشد.

سوالات پر تکرار

منابع 

• Ungar, M. (2023). What works? A manual for building resilience. Resilience Research Centre. Retrieved from https://resilienceresearch.org/wp-content/uploads/2024/01/What-Works-Manual-Michael-Ungar-November-2023.pdf
• World Health Organization. (2023). Community resilience: WHO guidance. Retrieved from https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/377652/9789240094321-eng.pdf?sequence=1
• Disaster Risk Reduction Platform. (2020). Community resilience report. Retrieved from https://drrplatform.org/wp-content/uploads/2020/03/CommunityResilienceReport.pdf